Re/politizirati Knifera?Institucionalno-kritički i biopolitički aspekti

Dosadašanja teorijska recepcija je umjetničku praksu Julija Knifera interpretativno situirala u okvire modernističkog dispozitiva, utemeljenog na ideji estetičke autonomije i implicitnoj apolitičnosti umjetničkog djelovanja, pri čemu su društveno-ideološke konzekvence uglavnom ostale nedovoljno ili pak bivale sasvim marginalno eksponirane. Fokusirajući se na jedan grafit (Arbeit macht frei), ispisan na zidu (koji Kniferovu rodnu kuću u Osijeku dijeli od polusrušene tvornice OLT), te ga relacionirajući s umjetnikovim pismom Jugoslavenskoj akademiji znanosti i umjetnosti, posebice onim segmentom u kojem umjetnik predlaže osnutak “sabirnog logora za prijem dezidentitetiziranih sudbina”, ovo istraživanje mapira mogućnost sagledavanje umjetnikove geste u kontekstu biopolitičkih ideja i strategija institucionalne kritike. Ovaj pokušaj diskurzivnog repolitiziranja Kniferove prakse svoje analitičko i epistemološko ishodište, s druge strane, pronalazi u čitanju francuskog filozofa Silvana Lazarisa, koji će u knjizi Antropologija imena ustvrditi kako politika pripada poretku mišljenja te da, shodno tome, iskazi političkog predstavljaju spekulativno imenovanje mogućeg. Razmatrajući Pismo Akademiji kao svojevrsno konceptualno uprizorenje upravo takvog singularnog mišljenja, te aktualizirajući iskaze u Pismu s obzirom na suvremeni historijsko-politički trenutak tranzicije, alijenacije i deindustrijalizacije, generira se diskurs čija je intencija eksplicirati političke domete Kniferovog stvaralaštva i dokazati da je riječ o praksi koja nipošto nije lišena političnosti.